15 sep Wespen
De wesp is een vliegend insect met een gestreept, geel- en zwartgekleurd lichaam. De wesp is in Nederland, vooral in de zomermaanden, een veelvoorkomende verschijning. Hij staat bekend als plaagdier en dat is gedeeltelijk correct. Een wesp kan namelijk lelijke steken uitdelen en een wespennest in of nabij het huis kan erg gevaarlijk zijn.
In dit artikel leren we u alles wat u moet weten over de wesp. We doorlopen de kenmerken en het nut van dit insect en leren u hoe u wespensoorten kunt onderscheiden. Ook delen we onze beste tips voor het voorkomen en bestrijden van wespen.
Lees dus snel verder!
Karakteristieken van de wesp
De wesp is een vliegende insectensoort. Er zijn duizenden wespensoorten; in Nederland komen voornamelijk de gewone wesp (Vespula vulgaris) en Duitse wesp (Vespula germanica) voor. Deze wespen zijn te herkennen aan hun lichaam met zwarte en felgele strepen. Ze worden ook wel ‘limonadewespen’ genoemd omdat ze—de naam verraadt het al—zich aangetrokken voelen tot limonade en andere zoetigheid. De meeste wespensoorten hebben echter helemaal geen interesse in zoetigheid.
Een wesp wordt zo’n 10 tot 15 mm lang. Het dier heeft twee antennes op zijn kopje, een slank lichaam, en twee vleugels. Zoals ieder insect heeft de wesp drie paar poten—dus zes poten in totaal.
Leefwijze van de wesp
De bovengenoemde wespensoorten leven in kolonies die uit honderden en soms zelfs duizenden wespen kunnen bestaan. Iedere kolonie begint met een koningin. Zij begint in het voorjaar met het bouwen van haar nest, waarin ze eitjes legt. Uit die eitjes komen de zogenaamde werksters. Dit zijn onvruchtbare, vrouwelijke wespen, die als voornaamste taken de uitbouw van het nest en de verzorging van de koningin en larven hebben.
In de late zomer worden de mannetjeswespen (darren) geboren en vervolgens een aantal vruchtbare vrouwtjes, de toekomstige koninginnen. Nu vangt de paringstijd aan. Na het paren sterven de mannetjes en gaan de jonge koninginnen op zoek naar een schuilplaats voor de wintermaanden. En zo begint de wespencyclus opnieuw.
Het oude nest en zijn inwoners—de koningin en de werksters—sterft gedurende de wintermaanden langzaam uit.
Het nut van wespen
De wesp wordt vooral gezien als een plaagdier, maar is dat ook echt zo? Een wespensteek is natuurlijk erg vervelend, maar de wesp is in principe niet gevaarlijker of agressiever dan een honingbij. Een wesp valt mensen alleen aan, als hij zich bedreigd voelt of om zijn nest te verdedigen.
De wesp is een heel nuttig dier. Het heeft allerlei nuttige functies die cruciaal zijn voor het voortbestaan van de natuur. Zo vervult de wesp, net als de bij, een belangrijke rol bij het bestuiven van bloemen. Ook jagen ze op muggen, vliegen, dazen en andere kleine insecten, waardoor ze insectenplagen voorkomen. Daarnaast eten wespen kadavers en bouwen ze hun nesten van dood hout, waardoor ze deze als het ware ‘opruimen.’
Wat eten wespen?
Wespen houden van zoete voeding. Daar zitten namelijk de koolhydraten in die ze nodig hebben om in leven te blijven. In de natuur vinden wespen deze suikers in nectar, honingdauw en fruit. Wespen hebben dus ook een voorliefde voor het suikerige voedingswaar waar de mens van houdt. Stroop, snoepgoed, limonade: de wesp smult er evengoed van.
Naast zoetigheid heeft de wesp eiwit (proteïne) nodig om zichzelf en zijn larven in stand te houden. Voor eiwit jaagt de wesp op andere insecten zoals muggen, vliegen en sprinkhanen. Een gemiddelde wespenkolonie heeft per dag duizenden insecten nodig om zich te voeden. Geen wonder dus dat wespen zo belangrijk zijn voor het voorkomen van insectenplagen.
Wespensoorten herkennen en onderscheiden
Zoals we hierboven schreven, komen er in Nederland vooral de gewone wesp en de Duitse wesp voor. Deze wespensoorten zien er voor het ongetrainde oog in principe identiek uit. U ziet de subtiele verschillen pas u er een loep bij pakt.
Een andere veelvoorkomende soort is de hoornaar. Deze soort is wel makkelijk te onderscheiden. Een hoornaar is iets groter dan normale wespen. U kunt hem het makkelijkste herkennen aan zijn roodbruine of donkerbruine kleur.
In Nederland is er ook nog de Aziatische hoornaar. Dit is een invasieve wespensoort, in andere woorden: een wespensoort die niet thuishoort in Nederland. Lees dit artikel om meer te weten te komen over de Aziatische hoornaar.
Voor een overzicht van wespen en insecten die hier op lijken kunt u deze pagina bekijken.
Het verschil tussen wespen en bijen
Wespen en bijen lijken erg op elkaar: ze zijn klein, hebben een gestreept lichaam en een angel. Toch zijn er een aantal verschillen, die zelfs een ongetraind oog makkelijk kan onderscheiden.
Zo kunt u een bij makkelijk herkennen aan zijn behaard, pluizig lichaam. Wespen hebben daarentegen een glad schild. Bijen zijn daarnaast forser dan wespen; de wesp heeft een slank en enigszins spits lijfje. Als laatst kunt u een bij herkennen aan zijn lichaamskleur. De bij heeft net als de wesp zwarte strepen, maar zijn gekleurde strepen zijn iets donkerder dan die van de wesp. Dit zal niet voor iedereen makkelijk zijn om te herkennen, maar onthoud dus: als het geel is, is het een wesp; als het bruin is, is het een bij. Meer over de verschillen kunt u in dit artikel lezen.
Zijn wespen gevaarlijk?
Wespen zijn in principe niet gevaarlijk voor de mens; daarmee bedoelen we, dat een wesp een mens niet zomaar zal aanvallen. Wespen zijn territoriale dieren. Ze vallen de mens dan ook alleen aan, als ze zich bedreigd voelen of als ze denken dat hun nest in gevaar is. Een goede tip is dus: ga niet zomaar naar een wesp zwaaien en blijf in de buurt van een wespennest.
U kunt natuurlijk wel per ongeluk iets doen waardoor een wesp zich bedreigd voelt. Ook dan is een wesp niet persé gevaarlijk. Een enkele wespensteek kan is in de meeste gevallen geen probleem, behalve als iemand allergisch is. Het wordt pas gevaarlijk, als iemand meerdere keren gestoken wordt. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat iemand per ongeluk op een wespennest in de grond stapt.