Schildwants

20 nov Schildwants

De schildwantsen, behorend tot de familie Pentatomidae binnen de orde van de Hemiptera (halfvleugeligen), zijn een diverse groep insecten die wereldwijd voorkomt. Hun karakteristieke schildvormige lichaam en fascinerende levenswijze maken hen tot een interessant onderwerp voor entomologen en natuurliefhebbers.

Fysieke kenmerken

Schildwantsen hebben een breed, plat en vaak vijfhoekig lichaam, met een duidelijk zichtbaar schild op hun rug dat hun naam verklaart. Dit schild, het scutellum, bedekt een deel van hun vleugels en is bij sommige soorten sterk vergroot.

De meeste schildwantsen zijn groen, bruin of grijs, waardoor ze goed gecamoufleerd zijn in hun natuurlijke omgeving. Sommige soorten hebben echter opvallende kleuren en patronen, die vaak dienen als waarschuwing voor predatoren. Hun zuigsnuit (rostrum) wordt gebruikt om planten of andere organismen aan te prikken en sap of weefselvocht op te nemen.

Levenswijze en gedrag

Schildwantsen zijn polyfaag, wat betekent dat ze zich voeden met een breed scala aan planten. Enkele soorten staan bekend als plaaginsecten, terwijl andere nuttig kunnen zijn doordat ze plagen van andere insecten bestrijden.

Voeding en voortplanting:

1. Voeding:
   • Schildwantsen voeden zich voornamelijk met plantensappen, maar sommige soorten zijn predatoren en eten andere insecten.
   • Hun voedende activiteit kan schade veroorzaken aan gewassen zoals tomaten, maïs en appels.
2. Voortplanting:
   • De eitjes worden in kleine clusters op bladeren gelegd.
   • Na het uitkomen doorlopen de jonge nimfen vijf stadia voordat ze volwassen worden.

Specifieke gedragingen:

• Sommige schildwantsen hebben geurklieren waarmee ze een sterke, vaak onaangename geur afscheiden als verdediging tegen vijanden.
• Ze zijn traag en vertrouwen op camouflage en hun schild om predatie te voorkomen.

Soorten en verspreiding

Er zijn wereldwijd meer dan 5.000 soorten schildwantsen, met ongeveer 50 soorten in Europa. Enkele bekende soorten zijn:

1. Groene Stinkwants (Palomena prasina):
   • Komt veel voor in tuinen en voedt zich met diverse planten.
2. Behaarde Schildwants (Dolycoris baccarum):
   • Heeft een behaard lichaam en voedt zich met fruit en bessen.
3. Marmerwants (Halyomorpha halys):
   • Een invasieve soort die aanzienlijke schade kan veroorzaken aan landbouwgewassen.

Schildwantsen en hun ecologische rol

Schildwantsen spelen een complexe rol in ecosystemen:

Positieve invloed:
Predatore soorten helpen bij de controle van schadelijke insecten.

Negatieve invloed:
Veel soorten zijn schadelijk voor landbouwgewassen en kunnen aanzienlijke economische schade veroorzaken.

Belangrijkste bedreigingen:
Schildwantsen zelf worden bedreigd door pesticiden en habitatverlies.

Preventie

Schildwantsen kunnen plagen veroorzaken, vooral in monoculturen. Traditionele bestrijdingsmethoden omvatten het gebruik van insecticiden, hoewel biologische bestrijding steeds vaker wordt toegepast. Bijvoorbeeld door natuurlijke vijanden zoals roofwantsen of sluipwespen in te zetten.

Preventieve maatregelen:

• Gebruik van gewasrotatie om populaties in toom te houden.
• Het verwijderen van bladeren met eitjes voorkomt grootschalige uitbraken.

 

Schildwantsen zijn veelzijdige insecten die zowel een bedreiging kunnen vormen voor landbouwgewassen als een nuttige rol spelen in ecosystemen. Hun unieke lichaamsvorm, complexe gedrag en ecologische waarde maken hen tot een fascinerende groep binnen de insectenwereld. Het behoud van hun leefomgeving, gecombineerd met duurzame bestrijdingsmethoden, kan bijdragen aan een evenwichtige relatie tussen mens en natuur.