14 nov Oorworm
De oorworm (Forficula auricularia) is een insect dat behoort tot de orde Dermaptera. Oorwormen komen wereldwijd voor, vooral in gematigde klimaten, en zijn herkenbaar aan hun lange, smalle lichaam en de opvallende tangachtige aanhangsels aan het uiteinde van hun achterlijf. Deze aanhangsels, ook wel cerci genoemd, worden vaak gezien als afschrikwekkend, maar oorwormen vormen geen gevaar voor mensen.
Uiterlijk en leefomgeving
Oorwormen zijn meestal bruin of roodbruin en worden gemiddeld 1,2 tot 2 centimeter lang. Het meest kenmerkende aan de oorworm zijn de cerci, die vooral mannetjes gebruiken voor verdediging en soms bij het paren. Verder hebben oorwormen korte vleugels, maar vliegen doen ze zelden; ze gebruiken hun vleugels vooral om zich snel te verplaatsen.
Oorwormen komen vooral voor in vochtige, donkere omgevingen. Ze verschuilen zich vaak onder stenen, in tuinafval, in schors of tussen bladeren. Omdat ze gevoelig zijn voor uitdroging, blijven ze overdag verborgen en komen ze ’s nachts tevoorschijn.
Kenmerken van de oorworm:
- Afmeting: 1,2 tot 2 cm lang
- Kleur: bruin of roodbruin
- Cerci: tangvormige aanhangsels aan het achterlijf
- Locatie: vochtige, donkere plekken zoals onder stenen en tuinafval
Voedsel en rol in de natuur
Oorwormen zijn omnivoren en eten zowel plantaardig materiaal als andere insecten. In de tuin voeden ze zich vaak met bladluizen, kleine insecten, en organisch afval, wat ze tot nuttige insecten maakt. Hun dieet helpt tuinen en gewassen te beschermen tegen plaaginsecten, waardoor ze door sommige tuinders gewaardeerd worden.
Hoewel ze als nuttige insecten worden beschouwd, kunnen oorwormen bij hoge populaties schade veroorzaken aan bloemblaadjes, groenten en fruit. In kleine aantallen zijn ze echter onschadelijk en dragen ze bij aan het natuurlijke evenwicht in de tuin.
Voedsel en functie in de natuur:
- Voedsel: bladluizen, insecten, plantaardig afval
- Rol: helpen plaaginsecten bestrijden en organisch afval afbreken
- Mogelijke schade: kunnen soms bloemen en vruchten beschadigen
Voortplanting en gedrag
Oorwormen vertonen een opvallend zorgzaam gedrag bij hun voortplanting. Vrouwtjes leggen hun eitjes in de grond en bewaken deze totdat de jonge oorwormen uitkomen. Na de geboorte zorgen de moederdieren nog een tijdje voor hun jongen, wat uitzonderlijk is onder insecten. Dit zorgt voor een hogere overlevingskans van de larven.
Voortplanting stadia:
- Eitjes worden in de grond gelegd en bewaakt door het vrouwtje
- Na het uitkomen verzorgt het vrouwtje de jongen tijdelijk
- Zorgzaam gedrag vergroot overlevingskans van de larven
Misvattingen over de oorworm
De naam “oorworm” heeft geleid tot de misvatting dat het insect graag in de oren van mensen kruipt, maar dit is een fabel. Oorwormen zijn niet geïnteresseerd in menselijke oren en vormen geen gevaar voor mensen.