Aziatische hoornaar

De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een exotische wespensoort die behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie plooivleugelwespen (Vespidae). De Aziatische hoornaar is oorspronkelijk afkomstig uit Zuidoost-Azië, maar is nu al meerdere jaren ook in Europa aanwezig. Het is dan ook een invasieve soort die zich snel kan voortplanten en verspreiden in nieuwe gebieden. In 2017 is de Aziatische hoornaar voor het eerst waargenomen in Nederland. Vanaf dat moment vormen de insecten een grote uitdaging voor de Nederlandse biodiversiteit. Wilt u meer weten? In deze tekst leest u onder andere hoe u een Aziatische hoornaar kunt herkennen, hoe ze leven en welke gevaren ze meebrengen.

• • Hoe kunt u een Aziatische hoornaar herkennen?
  • Wat is het verschil tussen een Aziatische en Europese hoornaar?
  • Kolonie opbouw van de Aziatische hoornaar
  • Het nest van een Aziatische hoornaar
  • Is een Aziatische hoornaar gevaarlijk?
  • Wat eet de Aziatische hoornaar?
  • Waarneming van de Aziatische hoornaar melden
  • Aziatische hoornaar bestrijden

 

Hoe kunt u een Aziatische hoornaar herkennen?

Aziatische hoornaars zijn in de eerste plaats te herkennen aan hun grootte. Met een lichaam dat tussen de 2 en 3 cm lang is, zijn ze namelijk veel groter dan de meeste andere wespensoorten in Nederland. Vandaar dat de hoornaar in de volksmond ook wel ‘monsterwesp’ wordt genoemd. Andere kenmerken waar u de Aziatische hoornaar aan kunt herkennen zijn:

• Zwarte kop met oranje voorkant. 
• Het borststuk is helemaal zwart van kleur en fluweelachtig.
• De poten zijn zwart met gele uiteinden. 
• Het achterlijf heeft twee smalle en een dikke geeloranje streep.

 

Wat is het verschil tussen een Aziatische en Europese hoornaar?

In Nederland komen ook Europese hoornaars voor. Het is belangrijk dat u weet met welke soort u te maken heeft. Maar hoe verschillen de Europese en de Aziatische hoornaar van elkaar? U kunt ze aan het volgende uit elkaar houden: 

• Met een grootte van 2,5 tot 3,5 cm is de Europese hoornaar iets groter dan de Aziatische. 
• De Europese hoornaar heeft een geelbruin of roodbruin lichaam in plaats van zwart. 
• De kop en poten van de Europese hoornaar zijn geheel roodbruin van kleur.

 

Kolonie opbouw

Aziatische hoornaars zijn sociale wespensoorten die leven in kolonies. De kolonie opbouw is vergelijkbaar met die van andere sociale wespensoorten. Zo wordt de kolonie in het vroege voorjaar gesticht door de koningin. Zij begint met het bouwen van een nest en legt eitjes. Na 40 dagen komen de eerste eitjes uit en zijn de werksters geboren. De werksters nemen de verzorging van de larven op zich en richten zich op het verder bouwen van het nest. De mannetjes worden pas aan het einde van de zomer voortgebracht. Het is hun taak om te paren met nieuwe koninginnen. De Aziatische hoornaar heeft nauwelijks natuurlijke vijanden in Nederland waardoor de kolonie tijdens de zomer ongestoord kan groeien. Het nest is dan ook erg groot en kan wel duizenden hoornaars bevatten.  

Het nest van een Aziatische hoornaar

Het nest van de Aziatische hoornaar wordt in april gesticht en gedurende de zomer steeds verder uitgebreid. Aan het einde van de zomer kan het nest een doorsnee van 80 centimeter bereiken, waarin duizenden hoornaars zitten. Het nest heeft een bolle vorm en is gemaakt van met speeksel vermengde houtvezels. Vaak bevinden de nesten zich hoog in bomen. De Aziatische hoornaars bouwen hun nesten soms zelfs op een hoogte van 10 tot 20 meter. Zo zijn ze beschermd tegen roofdieren en verstoringen van mensen. Hoewel dit minder vaak voorkomt, kunnen de nesten ook in struiken of onder dakranden zitten. 

 

Is een Aziatische hoornaar gevaarlijk?

De Aziatische hoornaar vormt niet direct een bedreiging voor mensen. Toch moet u wel oppassen als u bij de nesten in de buurt komt. Dan worden de insecten zeer agressief en kunnen ze meerdere keren steken. De steek is erg pijnlijk en kan leiden tot zwelling, roodheid en jeuk. Bij mensen die allergisch zijn voor het gif kan een ernstige allergische reactie ontstaan die gevaarlijk is voor de gezondheid. Neem in dat geval direct contact op met een dokter. 

Wat eet de Aziatische hoornaar?

Het dieet van een Aziatische hoornaar bestaat voornamelijk uit nectar, fruit en andere insecten. Ze jagen onder andere op vlinders, rupsen en vliegen, maar hebben met name een grote voorkeur voor honingbijen. De reden dat ze specifiek op bijen jagen, heeft te maken met de voedingswaarde van bijen. Bijen zijn namelijk rijk aan eiwitten en voedingsstoffen die bijdragen aan de groei van hoornaar larven. Daarnaast zijn bijen in grote aantallen beschikbaar omdat zij samenleven in een bijenkorf. Aziatische hoornaars staan er ook om bekend dat ze in grote aantallen rondvliegen bij bijenkorven. Ze houden de bijen in de gaten en wachten op het juiste moment om aan te vallen. Doordat het zeer effectieve jagers zijn, kunnen ze hele bijenkolonies uitroeien. Het dieet van een Aziatische hoornaar vormt een probleem omdat bijen een belangrijke rol spelen in de natuur. Bijen zijn nodig voor de bestuiving van planten en gewassen. Wanneer het aantal bijen afneemt zal dit een negatieve impact hebben op de biodiversiteit en landbouw in Nederland. Bovendien zullen imkerijen hierdoor verliezen leiden.

Waarneming van de Aziatische hoornaar melden

Als u Aziatische hoornaars ziet, moet u dit melden. Ze staan namelijk op de Unielijst met invasieve exoten vanwege de bedreiging die ze vormen voor de biodiversiteit en economie. Dat de Aziatische hoornaar op deze lijst staat, betekent dat EU-landen verplicht zijn om deze insectensoort op te sporen en te bestrijden. Om die reden bestaat er een speciaal meldpunt voor waarnemingen van de Aziatische hoornaar. Het maken van een melding doet u via waarneming.nl. Dit gaat als volgt: 

• Gebruik de GPS van uw mobiele telefoon om de locatie van het nest te meten. 
• Maak foto’s van de hoornaar en het nest. Probeer hierbij zo veel mogelijk in te zoomen. 
• Plaats uw melding vervolgens met locatie en foto’s op waarneming.nl.

 

Schakel een bestrijder in!

Ziet u een nest van een Aziatische hoornaar? Dan bent u verplicht om deze te laten bestrijden. Neem vandaag nog contact op met een bestrijder van De Bestrijdingsbrigade. De aangesloten bestrijder is in staat om het nest vakkundig te verwijderen. 

 

Last van wespen? Zoek op uw plaatsnaam en laat De Bestrijdingsbrigade het wespennest verwijderen!